Niemand heeft u iets gevraagd!
Nederland heeft een goede gezondheidszorg en wij zijn relatief gezond. Maar er gaat wel veel geld in die gezondheidszorg zitten. Omdat de kosten maar bleven stijgen, moest er iets veranderd worden. In ieder geval moest die kostenstijging worden gestopt, en dat is gelukt. De gemeenten hebben een veel grotere rol gekregen in de uitvoering van de gezondheidszorg. Onder het motto ‘de gemeente staat dichter bij de klant’ werden zij de aangewezen instantie om geld te besparen. En die besparing is gelijk maar ingeboekt: de gemeenten kregen domweg minder geld.
Ook is besloten dat ouderen – en mensen die een handicap hebben – langer thuis moeten blijven wonen. Dat is per slot van rekening goedkoper. Dat deel van de operatie lijkt dus gelukt. Maar is het nu zoveel beter geworden?Althans in de ogen van de bewoners van Nederland?
De bewoners van Apeldoorn-Zuid hebben zich verenigd in een buurtcoöperatie onder het motto ‘Zuid Doet Samen’. Want dat was immers de bedoeling: de buurt moest ingezet gaan worden bij de ondersteuning van haar eigen bewoners. Ons uitgangspunt was daarbij: we gaan datgene leveren wat mensen willen, waar ze behoefte aan hebben.
In 2015 hebben we meer dan 2000 gesprekken met buurtbewoners gevoerd, onder meer om erachter te komen welke behoeftes en wensen er onder de mensen leven. Een van de meest genoemde problemen die we daarbij tegenkwamen was eenzaamheid. En (dus) wat het meest nodig bleek: contact met mensen.
In de ervaring van de bewoners hebben de systeemveranderingen in de zorg daar negatief aan bijgedragen. De formele hulpverlener dient zich te beperken tot het technische deel van het beroep, net zoals een monteur een motor repareert of onderhoudt. Dat de klant het minstens net zo belangrijk vindt om een praatje te kunnen maken, is daarbij niet aan de orde. Daar is geen tijd voor ingepland en dat gaat dus niet door. Het kan voorkomen dat een klant op een dag zes ‘monteurs’ op bezoek krijgt, ieder voor zijn of haar eigen ‘onderdeel van de motor’. Maar toch voelt de klant zich niet serieus genomen, omdat niemand naar hem of haar luistert. En dat gevoel van niet serieus genomen worden, roept gevoelens van eenzaamheid op.
Bij meer dan 150 bewoners leveren wij nu die sociale aandacht, in allerlei vormen. En daar blijkt een enorme behoefte aan te bestaan! We voeren regie over complexe zorgvraagstukken, niet omdat we specialisten zijn, maar omdat de bewoner ons vertrouwt. We organiseren ontmoetingsbijeenkomsten, we coördineren begeleiden ondersteuning door stagiaires bij de mensen thuis en we brengen actieve buurtbewoners in contact met mensen die behoefte hebben aan zo’n contact. We matchen buurtbewoners die elkaar kunnen ondersteunen en last but not least hebben wij buurtassistenten die de regie voeren over die processen in een fijnmazig netwerk van buurten en buurtjes in Apeldoorn-Zuid.
Voor ons is wel duidelijk wat de bewoners willen. Maar het zal nog wel enige tijd duren voordat dit is doorgedrongen in de verkokerde systemen van zorgaanbieders en overheidsregisseurs van de zorg. De gemeente Apeldoorn doet geweldig haar best om ons te ondersteunen, maar zit ook met het dilemma dat wat wij doen niet gemakkelijk te vangen is in hun bestaande kaders en denkstructuren. Daarin zijn wij een beetje een buitenbeentje, en ook wel een beetje ‘de luis in de pels’. Maar wij laten de bewoners van Apeldoorn Zuid in ieder geval niet in hun sop gaarkoken. Onze buurtassistenten staan graag klaar voor de bewoners van Apeldoorn-Zuid!
Ton Kunneman
Voorzitter Buurtcoöperatie Apeldoorn-Zuid
